آیا چای سبز از قهوه مفید‌تر است !
در حالی‌که بسیاری از ما صبح‌ها برای سرحال کردن مغزمان به قهوه وابسته‌ایم و آن را «راه هوشیاری» می‌پنداریم ، مطالعه جدیدی در ژاپن نشان می‌دهد که ضایعات مغزی ناشی از زوال عقل در افراد مسنی که به شکل منظم چای سبز می‌نوشند کمتر است .
با اینکه قهوه با ۱۰۲-۲۰۰ میلی‌گرم کافئین در هر ۲۳۰ میلی‌لیتر (۸۰ میلی‌گرم در هر ۲۳۰ میلی‌لیتر قهوه فوری) ثابت کرده است که اثر ضد التهابی دارد ، اما در درازمدت، به اندازه چای سبز، که در هر فنجان فقط ۳۰-۵۰ میلی‌گرم کافئین دارد ، اثربخش نیست .
مطالعات قبلی نشان داده بود که ترکیبات چای سبز تجزیه سلو‌های چربی را تقویت میکنند و در کاهش وزن موثرند . بسیاری از افراد شیر ، شکر یا حتی مواد دیگری را به قهوه اضافه میکنند که کالری دریافتی را افزایش می‌دهد ، در حالی‌که چای سبز با حداقل کالری و بالاترین سطح آنتی‌اکسیدان گزینه بسیار مفیدی به شمار می‌رود .
چای سبز حاوی ماده‌ای است که اعتبار آن را از قهوه بیشتر میکند . چای سبز که از دم‌کردن برگ‌ها و جوانه‌های گیاه «کاملیا سیننسیس» (گونه‌ای از سرده کاملیا) تهیه می‌شود ، حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام کاتچین‌ها است که ۸۰ درصد آن‌ها در گروه خاص و بسیار مفیدی به نام «اپی‌گالوکتشین گالات» (EGCG) دسته‌بندی می‌شوند .
به گفته پریا تیو ، متخصص تغذیه ، فواید سلامت ، که این مطالعه بر آن تاکید میکند ، به مهم‌ترین آنتی‌اکسیدان یعنی اپی‌گالوکتشین گالات برمی‌گردد .
او میگوید : « رادیکال‌های آزاد مولکول‌هایی‌اند که ممکن است سبب التهاب و آسیب شوند و آنتی‌اکسیدان‌ها رادیکال‌های آزاد را خنثی میکنند . »
راب هابسون ، متخصص تغذیه ، در این زمینه میگوید : « آنتی‌اکسیدان‌های چای سبز می‌توانند از تجمع آمیلوئید بتا در مغز جلوگیری کنند . آمیلوئید بتا جز‌ء اصلی پلاک مغزی است که در بیماری آلزایمر مشاهده می‌شود . چای سبز علاوه بر تغییرات مغزی ، در کاهش فشار خون هم نقش دارد و اثرات محافظتی ایجاد میکند . فشار خون بالا عامل خطر عمده در ضایعات لکه سفید مغزی است . »
البته نتیجه مطالعه میگوید که یک فنجان چای سبز کافی نیست و برای بهره‌مند شدن از مزایای آن باید روزی سه تا هشت فنجان چای سبز نوشید . اما هابسون میگوید که فواید چای سبز به همین جا محدود نمی‌شود و بر دیگر مزایای آن تاکید میکند .
آیا چای سبز خطر برخی از سرطان‌ها را کاهش می‌دهد ؟
بله ! بنابر مطالعات مختلف ، آنتی‌اکسیدان اپی‌گالوکتشین گالات موجود در چای سبز در جلوگیری از برخی از سرطان‌ها ، به ویژه سرطان پستان ، پروستات و روده بزرگ نقش دارد . هابسون میگوید که این ماده خطر تقسیم غیرطبیعی سلول‌ها را کاهش می‌دهد . زیرا این نوع تقسیم باعث مرگ سلول‌های طبیعی می‌شود و از تشکیل رگ‌‌های خونی جدید جلوگیری میکند و در نهایت رشد توده‌های سرطانی را به همراه دارد .
آیا چای سبز به پیشگیری از بیماری‌های قلبی کمک میکند ؟
بله! شواهد قوی از مرور مطالعات سال ۲۰۲۲ میگوید نوشیدن منظم چای سبز می‌تواند بسیاری از عوامل خطر مرتبط با بیماری‌های قلبی ، ازجمله فشار خون و چربی را کاهش دهد .
چای سبز حاوی کاتچین‌ها و برخی دیگر از آنتی‌اکسیدان‌های «پلی‌فنول» است که احتمالا عملکرد عروق خونی را بهبود می‌بخشند . به گفته هابسون ، این مواد احتمالا به انعطاف‌پذیری مویرگ‌ها کمک میکنند و به جریان خون و جلوگیری از انسداد کمک میکنند . همه اینها در بهبود سلامت قلب نقش مهمی دارند .
آیا چای سبز به کاهش وزن کمک میکند ؟
طبق شواهد به‌دست‌آمده از چندین مطالعه مختلف ، چای سبز حاوی موادی است که متابولیسم را افزایش می‌دهند و به تجزیه سلول‌های چربی کمک میکنند . آنتی‌اکسیدان اپی‌گالوکتشین گالات در اینجا هم نقش دارد ، زیرا سطح «نوراپی‌نفرین» را ، که در تجزیه سلول‌های چربی موثر است ، افزایش می‌دهد . همچنین کاتچین‌های موجود در چای سبز ، به همراه کافئین، در فرایند تجزیه چربی‌ها نقش مهمی دارند . به این ترتیب می‌توانید علاوه بر پیروی از رژیم غذایی سالم و افزایش تمرینات بدنی ، چای سبز را هم به برنامه روزانه‌تان بیفزایید تا به نتایج بهتری برسید .
آپدیت آبان ماه 1404
آیا چای سبز می‌تواند سلامت مغز را تقویت کند؟
علاوه بر کاهش ریسک ضایعات مغزی مرتبط با زوال عقل، مطالعات جدید نشان می‌دهند که چای سبز می‌تواند عملکرد شناختی را نیز بهبود دهد. مصرف منظم چای سبز با افزایش تمرکز، سرعت واکنش و حافظه کوتاه‌مدت مرتبط است. این اثرات عمدتاً به دلیل ترکیبات فعال موجود در چای سبز مانند EGCG و سایر پلی‌فنول‌هاست که التهاب مغزی را کاهش داده و جریان خون مغزی را بهبود می‌بخشند.
در مطالعه‌ای که در ژاپن انجام شد، شرکت‌کنندگانی که روزانه حداقل سه فنجان چای سبز نوشیدند، در تست‌های حافظه و تمرکز عملکرد بهتری نسبت به افرادی که قهوه یا نوشیدنی‌های دیگر مصرف می‌کردند، داشتند. این نشان می‌دهد که چای سبز علاوه بر اثرات محافظتی، می‌تواند به بهبود عملکرد روزانه مغز نیز کمک کند.
چای سبز و تقویت سیستم ایمنی
چای سبز نه تنها مغز و قلب را حمایت میکند، بلکه سیستم ایمنی بدن را نیز تقویت میکند. کاتچین‌ها و پلی‌فنول‌های موجود در چای سبز دارای خواص ضدباکتریایی و ضدویروسی هستند. این ترکیبات می‌توانند با تقویت پاسخ ایمنی طبیعی بدن، مقاومت در برابر عفونت‌ها و بیماری‌های فصلی را افزایش دهند. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که نوشیدن منظم چای سبز می‌تواند روند التهابی مزمن بدن را کاهش دهد، که خود یکی از عوامل کلیدی بیماری‌های مزمن است.
مقایسه چای سبز و قهوه: چه زمانی کدام بهتر است؟
اگرچه چای سبز فواید بسیار زیادی دارد، قهوه نیز مزایای خاص خود را دارد. قهوه با کافئین بالاتر می‌تواند انرژی فوری و تمرکز موقت را افزایش دهد، بنابراین برای مواقعی که نیاز به هوشیاری سریع دارید، انتخاب خوبی است.
اما اگر هدف شما سلامت طولانی‌مدت، کاهش خطر بیماری‌های قلبی و مغزی، یا کنترل وزن است، چای سبز گزینه ارجح است. در واقع، برخی متخصصان توصیه میکنند که ترکیبی از هر دو نوشیدنی می‌تواند به بهره‌مندی از مزایای کوتاه‌مدت و بلندمدت کمک کند؛ مثلاً صبح‌ها یک فنجان قهوه و در طول روز ۲–۳ فنجان چای سبز.
نکات عملی برای مصرف بهتر چای سبز
۱. دم‌کردن مناسب: بهترین روش برای حفظ کاتچین‌ها و EGCG، دم کردن چای سبز در آب با دمای حدود ۷۵–۸۰ درجه سانتی‌گراد برای ۲–۳ دقیقه است. آب جوش مستقیم می‌تواند طعم را تلخ کرده و اثرات مفید را کاهش دهد.
۲. عدم افزودن شکر زیاد: مصرف بیش از حد شکر یا شیرینی‌ها ارزش سلامتی چای سبز را کاهش می‌دهد. می‌توانید از کمی عسل طبیعی یا بدون افزودنی مصرف کنید.
۳. زمان مصرف: بهتر است چای سبز را بین وعده‌های غذایی بنوشید تا جذب آهن از غذاها کاهش نیابد.
۴. انتخاب برگ‌های باکیفیت: کیفیت چای سبز در میزان کاتچین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها موثر است؛ برگ‌های تازه و با درجه کیفی بالا انتخاب کنید.
نتیجه‌گیری
چای سبز نه تنها یک نوشیدنی خوش‌طعم است، بلکه یک منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌هاست که می‌تواند سلامت مغز، قلب، سیستم ایمنی و حتی وزن بدن را بهبود دهد. در مقایسه با قهوه، اثرات طولانی‌مدت و محافظتی بیشتری دارد، هرچند قهوه برای افزایش هوشیاری سریع گزینه مناسبی است. ترکیب هوشمندانه این دو نوشیدنی و رعایت نکات مصرفی می‌تواند بهترین نتیجه را برای سلامت جسم و ذهن به همراه داشته باشد.