اخلاقیات در صنعت قهوه
اینروزها جوانترها اگر بدانند قهوهای که میخرند کجا کشت شده و چگونه به دستشان رسیده، حاضرند پول بیشتری برای آن پرداخت کنند. این علاقهی روز افزون برای کشاورزان، فروشندهها و کافهها در سراسر جهان سودآور بوده است.
این علاقه از کجا نشات میگیرد؟ چرا مردم برای قهوهای که میدانند کجا کشت شده و چگونه به دستشان رسیده پول بیشتری میپردازند؟ جاناتان جوزفز خبرنگار بیبیسی سعی دارد به این سوال و پرسشهای دیگر پاسخ دهد.
علاقهی جهانی به محصولی که با توجه به ارزشهای توسعهی پایدار کشت شده و حقوق کارگر و کشاورز در تهیه و کشت آن در نظر گرفته شده تاثیر چشمگیری بر درآمد کشاورزان داشته. این جریان جهانی تا سه و نیم برابر سود کشاورزان را افزایش داده است.
بنا بر آمارهای بنیان مالکیت معنوی سازمان ملل، فرآوری، برندسازی و بازاریابی هوشمند میتواند تاثیر چشمگیری بر زندگی کشاورزان و جامعهی پیرامونشان داشته باشد.
بسیاری از مردم نیز امروزه بر این باورند که با اصلاح الگوی مصرفشان میتوانند بر زندگی بسیاری اثر بگذارند. نمونهای از این افراد و کسبوکارها کافه اتندنت (Attendant) در شرق لندن است. روی دیوار این کافه با حروف درشت نوشته است: «با قهوه شروع کن، جهان را تغییر بده.»
صاحبان این کافه سعی دارند داستان کشاورزان قهوه را برای مشتری بازگو کنند و به آنها توضیح دهند دانههای قهوهای که برای درست کردن لاته یا کاپوچینویی که در دستشان است از کجای جهان آمده و چه کسی آن را کاشته. همچنین این کافه میکوشد به مشتریهایش نشان دهد که چرا حمایت از کشاورزان ضروری و اخلاقی است و تصمیم مشتری برای خریدن محصولی که اخلاقمدارانه تولید شده چرا مهم است.
کافه اتندنت با کمک تاجران قهوهی دوستدار طبیعت روابط مستقیم و منحصر به فردی با کشاورزان برقرار میکند. با استفاده از این پیوند مستقیم، اتندنت قهوهای که میخرد و کشاورزان طرف حسابش را مستقیما انتخاب میکند.
اتندنت با کمک تکنولوژی مسیر دانههای قهوه از مزرعه تا کافه و فنجان مشتری را رهگیری کرده و به این طریق از اصالت محصول اطمینان حاصل میکند. قیمت یک فنجان کاپوچینو در اتندنت سه پوند (یا حدودا چهار دلار) است، حدود ۱۸ درصد بیشتر از قیمت متوسط قهوه در بریتانیا، ولی مثلا مشتری میتواند ببیند که قهوه در کدام منطقهی کوهستانی در اوگاندا کشت شده.
خبرنگار بیبیسی با برخی مشتریهای اتندنت مصاحبه کرده و نقل میکند که مشتریها با خیال آسوده این اختلاف قیمت را میپردازند.
یکی از مشتریها به نام ایمی به او میگوید:
وقتی آدم میداند قهوهایکه مینوشد اخلاقمدارانه تولید و خریداری شده حس بهتری دارد.
مشتری دیگری به نام اریک میگوید: «برای من خیلی مهم است که کشاورز سهمی عادلانه از سود فروش قهوه ببرد.» او باور دارد مصرفکنندگان باید بیشتر به منابعی که از آنها خرید میکنند و فرآیند تجارت توجه کنند.
رایان یکی از موسسان اتندنت و مدیر آن میگوید: «تقاضای گستردهای برای محصولاتی وجود دارد که اخلاقمدارانه تهیه شدهاند.»
یکی از قهوههای که اتندنت میفروشد در اوگاندا کشت میشود، کشوری که کمتر برای تولیدات قهوهاش شناخته شده، ولی اولیوریا میگوید: «بعد از مشکلات بسیار موفق شدیم کشاورزی در اوگاندا پیدا کنیم که قهوهی بسیار خوبی پرورش میدهد.»
اولیوریا محل کشت هر یک از محصولات را با جزییات بسیار برای باریستاهای اتندنت توصیف میکند تا هر یک از باریستاها بعدتر بتوانند این اطلاعات را در اختیار مشتریها قرار دهند. او میگوید: «به عنوان مثال جنگ و درگیریهای بسیاری در اوگاندا جریان داشته و دارد. مصائب زندگی این ملت و کشاورزان آن را با باریستاها مطرح میکنیم و به آنها توضیح میدهیم با خرید قهوه از کشاورزان قصد داریم چه تاثیری روی زندگی آنها و جامعهی پیرامونشان داشته باشیم.»
افزایش تقاضا برای قهوهای که اخلاقمدارانه کشت و تهیه شده به اولیوریا کمک کرده کسبوکارش را گسترش دهد. اتندنت الان سه شعبه دارد و افزون بر این قهوهاش را بهصورت عمده به کافههای دیگر هم میفروشد.
اولیوریا بر این باور است که: «مردم دوست دارند بدانند دارند کار خیر انجام میدهند و از جایی که خرید میکنند بخشی از یک زنجیرهی فاسد نیست.»
مدیر بنیان مالکیت معنوی سازمان ملل فرانسیس گاری با اولیوریا هم عقیده است. او میگوید: «مصرفکنندگان اخلاقمدار دریافتهاند که منافعشان میتواند با منافع تولیدکننده و کشاورز همسو باشد و افزون بر این به بهبود وضع جهان نیز کمک کنند.»
او بر این باور است که در عمل درآمد بیشتر به معنی زندگی بهتر و آسودهتر برای کشاورزان است و میافزاید: «ولی این پایان داستان نیست. سود بیشتر به کشاورزان کمک میکند در کسبوکارشان بیشتر سرمایه گذاری کنند.»
قهوهی فوری بزرگترین سهم از بازار جهانی قهوه را به خود اختصاص میدهد. مانند تمام محص
ولات قهوه بهتر است برای تهیهی قهوهی فوری نیز دانهها در نزدیکترین محل به مصرفکننده نهایی برشتهکاری شوند تا عطر طعم خود را حفظ کنند.
بزرگترین بخش حاشیهی سود تولید و فروش قهوه نزدیک به محل سکونت مصرفکننده تولید میشود، یعنی همانجایی که قهوه برشتهکاری و بستهبندی میشود.
بنا بر آمار بنیان مالکیت معنوی سازمان ملل، برای هر ۵۰۰ گرم قهوه، برشتهکار حدود چهار دلار سود میکند این در حالی است که سود کشاورز از فروش همان میزان قهوه یک دلار و نیم است. بخش بزرگ دیگری از سود این صنعت به جیب کافههای زنجیرهای و باریستاهایی میرود که قهوه را آماده میکنند.
وقتی قهوه بر اساس قوانین تجارت منصفانه خرید و فروش میشود، برشتهکار و کشاورز سود بیشتری میبرند. به عنوان مثال سود برشتهکار به حدود هشت دلار و نیم میرسد و کشاورز حدود سه دلار به دست میآورد (تقریبا سودی دو برابر حالت عادی).
وقتی کشاورزان و برشتهکاران با کافههایی مانند اتندنت سر و کار دارند سودشان از این هم میتواند بیشتر شود. برشتهکار نزدیک ۱۷.۵ دلار درمیآورد و سود کشاورز به بالای پنج دلار میرسد. دلیل این اتفاق خیلی روشن است، مشتری حاضر است پول بیشتری برای محصولاتی که اخلاقمدارانه تولید شدهاند بپردازد.
کافههای کوچک مستقل در تشخیص این امر تنها نیستند که مردم حاضرند پول بیشتری برای چنین محصولاتی بپردازند.
در سالهای اخیر بزرگترین فروشندگان قهوه در جهان یعنی نسله و JAB پول بسیاری صرف خرید برندهای کوچک قهوهی تخصصی مانند بلوباتل کردهاند.
در نگاه مدیر بنیان مالکیت معنوی سازمان ملل فرانسیس گاری انگیزهی این شرکتها چندان مهم نیست و در نهایت این بازیای برد برد است، زیرا مصرفکننده کالایی با کیفیت بهتر دریافت میکند و همچنین میداند محصولی که به دستش رسیده چگونه تهیه شده.
گاری میافزاید: «در کنار همهی اینها کشاورزان در کشورهای در حال توسعه سهمی بیشتری از این صنعت سودآور به چنگ میآورند.»
تا حالا انقدر فلسفس و عمیق به این موضوعات نگاه نکرده بودم
ممنونم که دیدگاه جدیدی به من دادید