سونامی قیمت قهوه در ایران

Kamran, [02/01/1404 02:11 ب.ظ] افزایش ۲ برابری قیمت قهوه در ایران !

قیمت قهوه در ماه‌های اخیر در بازار جهانی رشد ۱۰۳ درصدی را به ثبت رسانده است تا کام قهوه‌خور‌ها تلخ‌تر شود . اما آیا این موج گرانی به ایران هم می‌رسد ؟

قهوه ، نوشیدنی تلخی که در سال‌های اخیر طرفداران پر و پا قرصی در ایران هم پیدا کرده ، در ماه‌های اخیر روند فزاینده قیمتی را در بازار پیدا کرده است . عوامل متعددی در رشد نرخ این محصول در بازار جهانی نقش دارند که این عوامل زنجیره تأمین قهوه ، از مزرعه تا فنجان را تحت تأثیر قرار داده‌اند .

قهوه گران‌تر و کمیاب‌تر از همیشه

قهوه که بعد از نفت از پرمعامله‌ترین محصولات در جهان شناخته می‌شود ، در ماه‌های اخیر رشد ۱۰۳ درصدی قیمت را از خود بر جای گذاشته که این امر نگرانی زیادی را در بین طرفداران آن ایجاد کرده است .

این محصول کشاورزی در مناطق گرمسیری محدودی کشت می‌شود که ازجمله آن می‌توان به برزیل ، کلمبیا ، ویتنام و اتیوپی اشاره کرد . یکی از دلایل رشد قیمت قهوه ، شرایط اقلیمی ویتنام و برزیل است . خشکسالی شدید در ماه‌های اوت و سپتامبر و سپس بارندگی شدید در ماه اکثبر باعث شده تا تولید این محصول در این کشور‌ها کاهش یابد .

افزایش تقاضا و کاهش عرضه در برزیل و کلمبیا نیز از دیگر عوامل مهم جهش بیش از دو برابری قیمت قهوه به حساب می‌آیند .

بازار قهوه در تیررس ترامپ

علاوه بر تغییرات اقلیمی ، قوانین و تعرفه واردات قهوه در هر کشور بر افزایش قیمت این محصول در آن کشور تأثیر چشمگیری دارد . به طور مثال در آمریکا ، بعد از راه یافتن دونالد ترامپ به‌عنوان رئیس جمهور آمریکا به کاخ سفید ، بحث اعمال تعرفه‌های وارداتی دوباره اوج گرفت .

ترامپ مدت‌هاست که بر کاهش کسری‌های تجاری ، مهار مهاجرت غیرقانونی و برخورد با قاچاق مواد مخدر تأکید دارد . به همین دلیل ، او با استناد به قانون اختیارات اقتصادی بین‌المللی در شرایط اضطراری ، اقدام به وضع تعرفه ۲۵ درصدی بر تمامی کالا‌های وارداتی از کانادا و مکزیک کرده است .

از آنجایی که آمریکا بزرگ‌ترین وارد‌کننده و مصرف‌کننده قهوه در جهان است ، بخشی از قهوه مورد نیاز خود را از کشور‌های کانادا و مکزیک تأمین می‌کند . انجمن ملی قهوه آمریکا هم اعلام کرد که در صورت وضع این تعرفه‌ها ، قیمت قهوه تا سقف ۵۰ درصد در آمریکا افزایش می‌یابد .

با توجه به اینکه آمریکا نقش مهمی در بازار جهانی دارد ، بنابراین اعمال این تعرفه‌ها می‌تواند به صورت غیرمستقیم بر افزایش قیمت این محصول در کنار سایر موارد تأثیرگذار باشد .

رشد بیش از ۲ برابری قیمت قهوه در ایران
در ایران هم سیاست‌گذاری‌های انجام شده در زمینه ارز ، بر افزایش قیمت این محصول در بازار تأثیر گذاشته است . آنطور که چندی پیش حسام ربعی ، رئیس انجمن قهوه ایران به انتخاب گفته ، در گذشته واردات قهوه با ارز نیمایی انجام می‌شد ، اما حالا و با توجه به حذف ارز نیمایی ، نرخ ارز وارداتی قهوه به ۶۵ هزار تومان رسیده که این عدد متغیر است .

با توجه به اینکه احتمال افزایش نرخ گمرکی واردات قهوه وجود دارد و معاملات هم بر مبنای تالار ارزی انجام می‌شود ، قطعا این شرایط می‌تواند بر رشد نرخ قهوه در ایران نقش داشته باشد .

قهوه عربیکا و روبوستا رست‌شده دو نوع محبوب قهوه در جهان هستند . بررسی قیمت قهوه در فروشگاه‌های اینترنتی حاکی از آن است که در بهمن‌ماه سال ۱۴۰۲ ، هر کیلو قهوه عربیکا رست‌شده بسته به نوع و کیفیت محصول با قیمت ۳۵۰ هزار تا ۶۵۰ هزار تومان به فروش می‌رسید . همچنین قهوه رست‌شده روبوستا هم از ۳۲۰ هزار تومان شروع می‌شد و تا ۶۰۰ هزار تومان ادامه داشت .

اما حالا ، نرخ قهوه عربیکا رست‌شده بین ۱۲۵ تا ۱۴۶ درصد افزایش داشته و قیمت این نوع قهوه درحال حاضر بین ۷۹۰ هزار تا یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان متغیر است .

قیمت قهوه روبوستا رست‌شده هم با افزایش نرخ ۱۰۰ تا ۱۰۳ درصدی همراه بوده و در حال حاضر این نوع قهوه بین ۶۵۰ هزار تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است .

در بازار جهانی هم هر تن روبوستا سال گذشته با قیمت ۲۷۰۰ دلار به ازای هر تن به فروش می‌رسید . اما در حال حاضر با افزایش ۱۰۳ درصدی ، با نرخ ۵۵۰۰ دلار به ازای هر تن عرضه می‌شود .

تأثیرات اجتماعی و اقتصادی افزایش قیمت قهوه

افزایش قیمت قهوه نه تنها بر مصرف‌کنندگان ، بلکه بر کل زنجیره تأمین این محصول تأثیرگذار است . کافه‌داران و فروشندگان قهوه در ایران نیز با چالش‌های جدی مواجه شده‌اند . بسیاری از کافه‌ها مجبور شده‌اند قیمت‌های خود را افزایش دهند که این امر می‌تواند منجر به کاهش مشتریان و در نتیجه کاهش درآمد آن‌ها شود .

علاوه بر این ، افزایش قیمت قهوه می‌تواند بر فرهنگ مصرف قهوه در ایران نیز تأثیر بگذارد . با توجه به اینکه قهوه در سال‌های اخیر به عنوان یک نوشیدنی لوکس و محبوب در میان جوانان و قشر متوسط جامعه مطرح شده است ، افزایش قیمت آن ممکن است باعث کاهش مصرف و یا جایگزینی آن با نوشیدنی‌های دیگر شود .

راه‌حل‌های احتمالی

برای مقابله با این افزایش قیمت ، دولت‌ها و سیاست‌گذاران می‌توانند اقداماتی را در نظر بگیرند . از جمله این اقدامات می‌توان به کاهش تعرفه‌های وارداتی و ایجاد سیاست‌های ارزی پایدار اشاره کرد .

در نهایت ، قهوه یک کالای پرتقاضا در بازار محسوب می‌شود . از آنجایی که قیمت قهوه بیش از هر چیز به شرایط اقلیمی وابسته است ، حداقل کار این است که دولت‌ها برای واردات این کالا تعرفه‌های سنگین و سیاست‌گذاری‌های ارزی اشتباه وضع نکنند تا هم کسب‌وکار‌ها آسیب نبینند و هم تمام مردم بتوانند به راحتی به این محصول دسترسی داشته باشند .